Cho thuê lại lao động, những vấn đề cần lưu ý

Sưu tầm: ứng tuyển

Cho thuê lại lao động, những vấn đề cần lưu ý

Khái niệm cho thuê lại lao động (labour outsourcing) khá phổ thông trên toàn cầu từ nhiều thập kỷ qua.

Ngay cả một số nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia, Philippines, hoạt động cho thuê lại cần lao (cho thuê lại cần lao) cũng đã phát triển khá chuyên nghiệp. Ngoại giả, ở Việt Nam, hoạt động này vẫn còn khá mới mẻ vì Bộ luật cần lao hiện hành chưa có quy định điều chỉnh.
Xét một cách toàn diện thì hoạt động cho thuê lại lao động mang lại rất nhiều ích lợi cho doanh nghiệp.

Thứ nhất, hoạt động cho thuê lại cần lao giúp cung cấp đầy đủ và kịp thời số lao động có tay nghề cần thiết cho các đơn vị có hoạt động sản xuất, kinh doanh đặc thù hay theo thời vụ, giúp các đơn vị này đỡ mất thời gian và chi phí   tuyển dụng   ,   tập huấn   . Khi hết nhu cầu cần lao thì cơ quan đi thuê lại cần lao có thể cắt giảm nhanh chóng số lượng lao động theo hợp đồng cung cấp dịch vụ với cơ quan cho thuê lại lao động mà không bị ràng buộc bởi các quy định của pháp luật cần lao.
Nói một cách khác, hoạt động cho thuê lại lao động giúp cho các doanh nghiệp chuyển phí   lương   từ định tổn phí (fixed cost) sang biến phí (variable cost), giảm thiểu các rủi ro pháp lý thúc đẩy đến việc cho thôi việc hay sa thải người cần lao trái pháp luật, cho phép công ty giảm thiểu các phí lớn trong giai đoạn đầu phát triển cũng như tụ họp vốn cho các hoạt động sinh sản - kinh doanh khác.
Thứ hai, hoạt động cho thuê lại cần lao cũng có thể giúp cho công ty đi thuê lại cần lao hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ đầu tư nước ngoài hay các đối tác kinh doanh chiến lược, vì họ có thể đổ vốn trực tiếp vào các hoạt động tạo ra doanh thu của công ty mà họ tham dự đầu tư.

Thứ ba, hoạt động cho thuê lại cần lao cũng tạo sự dễ dàng cho các doanh nghiệp thay thế những nhân viên không ăn nhập bằng các   nhân sự   khác vào các vị trí mấu chốt để bảo đảm hoạt động hiệu quả.

Ngoài ra, hoạt động cho thuê lại cần lao cũng có những bất lợi. Thứ nhất, những lao động của doanh nghiệp cho thuê lại cần lao sẽ không có động lực cao để phấn đấu tăng năng suất lao động hay sáng tạo kỹ thuật phục vụ cho lợi ích của công ty đi thuê lại cần lao vì họ không phải là lao động chính thức của đơn vị. Thuộc tính cần lao bấp bênh cũng khiến họ mất đi định hướng phát triển nghề nghiệp.

Thứ hai, các doanh nghiệp quốc gia thường có xu hướng cho rằng các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài muốn cắt giảm phí lương để đối phó với việc quốc gia thường xuyên tăng mức lương tối thiểu cho những cần lao làm việc cho các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài bằng cách (lách luật) thuê lại cần lao của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động (thường là các đơn vị trong nước) mà các công ty này lại được ứng dụng mức lương tối thiểu thấp hơn so với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Chả hạn, mức lương đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hiện thời là 920.000 đồng/tháng trong khi đối với đơn vị ngoài quốc doanh trong nước chỉ là 650.000 đồng/tháng.

Ngoài ra, do nhu cầu khá lớn của các công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, đặc biệt là các đơn vị dầu khí, sinh sản hàng tiêu dùng, dệt may,… nên hoạt động cho thuê lại lao động đã phát triển một cách tự phát. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho thuê lại cần lao thường chẳng thể xin được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho ngành nghề này. Cho nên, họ linh động bổ sung chức năng hoạt động sao cho ăn nhập với hoạt động kinh doanh đã đăng ký của khách hàng cần cần lao rồi trực tiếp đi thuê mướn lao động để cung cấp.

Hoạt động cho thuê lại cần lao của các đơn vị này mô tả khá nhiều rủi ro cho các chủ công ty vì: 1. Ngành nghề và lĩnh vực kinh doanh cho thuê lại cần lao chưa được pháp luật Việt Nam công nhận; 2. Các tổn phí lương khá lớn nảy sinh có liên quan đến việc thuê mướn lao động phục vụ yêu cầu của khách hàng tại từng thời khắc có khả năng sẽ không được xem là phí tổn hợp lý, hợp thức của công ty vì các tổn phí này không trực tiếp phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh đã đăng ký; 3. Các biện pháp kỷ luật lao động, bao gồm việc thải hồi hay đơn phương chấm dứt giao kèo cần lao sẽ gặp nhiều khó khăn hoặc không thể thực hiện được vì những cần lao này trên thực tiễn không vi phạm nội quy lao động của đơn vị cho thuê lại cần lao nhưng lại vi phạm nội quy cần lao của cơ quan đi thuê lại lao động.

Hoạt động cho thuê lại lao động tại Việt Nam hiện thời đã được khai triển một cách không chính thức phục vụ cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài dưới hai hình thức chính: 1. Người lao động cho thuê lại sẽ báo cáo trực tiếp cho đơn vị đi thuê lại lao động, và công ty cho thuê lại cần lao sẽ phụ trách việc sắp đặt việc làm, giám sát việc cần cù, tuân thủ nội quy và trả lương cho người cần lao trong khi cơ quan đi thuê lao động sẽ giám sát việc thực hiện các công việc hàng ngày được giao cho người cần lao; 2. Công ty cho thuê lại lao động sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ các đề xuất về cần lao cũng như nhu cầu cho sinh sản kinh doanh và người lao động của đơn vị cho thuê lại lao động sẽ đảm đương các bộ phận quản trị do công ty cho thuê lại cần lao   tuyển dụng   và thành lập.

Gần đây, Bộ cần lao - Thương binh và Xã hội đã cấp giấy phép cho một công ty nước ngoài chuyên cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động với chức năng kinh doanh là nhận khoán việc với các cơ quan có nhu cầu trong một số lĩnh vực đặc thù như sinh sản công nghiệp, khách sạn, văn phòng, dịch vụ vui chơi tiêu khiển và dịch vụ quản lý bất động sản; dịch vụ kinh doanh vui chơi, tiếp thị. Đây có thể được xem là một trong những bước thí nghiệm ban đầu để tiến tới việc bổ sung, sửa đổi Bộ luật lao động hiện hành nhằm chính thức đưa hoạt động thiết thực này vào trong sự quản lý của quốc gia như là một trong những ngành nghề kinh doanh có điều kiện, rưa rứa như hoạt động giới thiệu việc làm.
Dự thảo lần thứ 2 của Bộ luật cần lao bổ sung, sửa đổi đang được Bộ cần lao - Thương binh và Xã hội đưa ra lấy quan điểm của các ban ngành có liên quan, phần về dịch vụ cho thuê lại cần lao được dành hẳn một mục riêng. Một vài điểm quan trọng trong dự thảo là dịch vụ cho thuê lại cần lao được xem là loại hình kinh doanh có điều kiện, chỉ có một số danh mục công tác là được ứng dụng hình thức cho thuê lại lao động và công ty cho thuê lại cần lao phải ký hiệp đồng cần lao có xác định thời hạn từ 12 tháng trở lên đối với người lao động được cho thuê lại.

Tuy nhiên, hoạt động cho thuê lại cần lao sẽ làm thay đổi cơ bản mối quan hệ cần lao truyền thống được quy định trong Bộ luật lao động hiện hành. Theo đó, người lao động và người sử dụng lao động phải ký hợp đồng cần lao trực tiếp, nên với chỉ mội vài điều luật như trong dự thảo Bộ luật cần lao bổ sung, sửa đổi thật sự vẫn chưa đủ mà cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia, công ty…

Quantri.Vn